Günlük İzler Yazılar

Kesit Alma Nasıl Yapılır? Bir Filozofun Gözünden Gerçeği Bölmek Kesit alma, ilk bakışta teknik bir işlem gibi görünür. Fakat derin düşünceyle yaklaştığımızda, bu eylem yalnızca bir nesneyi, olguyu ya da zamanı bölmek değil; gerçeği kavrama biçimimizi belirleyen felsefi bir eylemdir. Bir filozof için “kesit almak”, dünyayı anlamanın sınırlarını çizmektir. Çünkü her kesit, bir bütünden koparılmış anlam parçasıdır. Peki, bir bütünü parçalara ayırmak, hakikati kavramamızı mı kolaylaştırır, yoksa onu kaybetmemize mi neden olur? Epistemolojik Bir Kesit: Bilginin Sınırları Epistemoloji yani bilgi felsefesi açısından kesit alma, bilginin doğasına dair temel bir soruyu gündeme getirir: “Ne kadarını görebiliyoruz?” İnsan, gözlemiyle evrenin tamamını kavrayamaz;…

İnsan İlişkilerinin Sessiz Onayı: Hak Vermek Ne Demek? Dil, bir toplumun düşünme biçiminin aynasıdır. Türkçede sıkça kullandığımız bir ifade vardır: “Hak vermek.” Günlük konuşmalarda “Evet, o da haklı” ya da “Hak veriyorum sana” deriz. Bu basit gibi görünen ifade, aslında insanın adalet anlayışına, empati yeteneğine ve toplumsal uzlaşma kültürüne dair çok şey söyler. Hak vermek yalnızca bir fikri onaylamak değil; bir insanın bakış açısına geçici olarak yerleşmeyi, onun dünyasını anlamayı ve kendi yargımızı askıya almayı gerektirir. — “Hak Vermek”in Tarihsel Arka Planı “Hak” kavramı, Arapça kökenlidir ve kökü “gerçeklik, doğruluk, adalet” anlamına gelir. Osmanlı düşünce geleneğinde hak, yalnızca bireyin değil,…

Felsefenin Toplumla İlişkisi Nedir? Köklerden Geleceğe Uzanan Canlı Bir Diyalog Bugün, yıllardır notlarımın kenarına düşüp geçtiğim bir soruyu sizinle yeniden kurcalamak istiyorum: “Felsefenin toplumla ilişkisi nedir?” Sohbeti kahve masasına taşıyormuşuz gibi düşünün; samimi, meraklı ve sorgulayıcı. Cevabın tek bir paragrafta bitecek kadar düz olmadığını biliyorum; ama tam da bu yüzden eğlenceli. Hadi birlikte düşünelim. Kısa cevap: Felsefe toplumun karşısında değil, içinde; kuralları, alışkanlıkları ve hayalleri test eden kalp atışı. Kökenler: Agoradan mahalleye uzanan tartışma geleneği Felsefe ile toplumun ilişkisi, ilk günden beri bir kamusal akıl yürütme deneyidir. Antik agoralardan medrese ve üniversitelere, meclis tartışmalarından mahalle kıraathanelerine kadar uzanan bir çizgi…

Öğrenmenin Işığında Bir Bakış: Göz Doktoru İsmi Nedir? Bir eğitimci olarak yıllardır öğrencilerimin merak duygusuna tanıklık ettim. Her yeni bilgi, onların dünyayı algılama biçimlerini dönüştürüyordu. İşte bu yüzden “öğrenme”, yalnızca bilgi edinmek değil, aynı zamanda bakış açımızı değiştirmektir. İnsan, öğrendikçe daha net görür. Bu anlamda, “Göz doktoru ismi nedir?” sorusu yalnızca tıbbî bir bilgi arayışı değil, öğrenmenin kendisini temsil eden güçlü bir metafordur. Görmek ve anlamak arasındaki bağı fark ettiğimizde, öğrenmenin dönüştürücü gücünü keşfederiz. Bilginin Işığı: Göz Doktoru Kimdir? Göz sağlığıyla ilgilenen doktora “Oftalmolog” denir. Bu uzmanlar, göz hastalıklarını teşhis eder, tedavi eder ve gerekirse cerrahi müdahalelerde bulunur. Ancak bu…

Askerde Kantinci Ne Yapar? Görünmeyen Lojistikten Morale, Kışlanın Nabzını Tutan Rol Bu konuyu yazarken heyecanlanıyorum; çünkü “askerde kantinci ne yapar?” sorusu, basit bir satış tezgâhından çok daha fazlasını anlatıyor. Kışlada kantin, askerlerin güne küçük molalar sıkıştırdığı, tanıdık tatlarla moral bulduğu ve ihtiyaçlarını pratikçe giderdiği bir merkez. Ben de burada yalnızca görev listesini değil, işin kalbini, kültürel köklerini ve gelecekte nereye evrilebileceğini beraberce keşfetmek istiyorum. Hadi içeri buyurun; sanki koğuşta yan yana oturmuşuz da sohbet ediyormuşuz gibi konuşalım. Kökenler: Ordu Lojistiğinin Sessiz Kahramanı Askerî kantin kavramının kökleri, ordunun sahada kendi kendine yetme ihtiyacına dayanır. Uzun yürüyüşler, tatbikatlar ve garnizon yaşamı; temel…

Görevsizlik Kararı Neden Verilir? Adaletin sağlıklı işleyebilmesi için sadece yasaların varlığı değil, bu yasaların doğru yerde, doğru kişiler tarafından uygulanması da gerekir. İşte görevsizlik kararı tam da bu noktada ortaya çıkar. Yargı sisteminde her mahkemenin belirli bir yetki ve görev alanı vardır. Bir mahkeme, kendi görev alanı dışında kalan bir davaya bakarsa, adil yargılanma ilkesine zarar verebilir. Bu nedenle, mahkemeler zaman zaman “görevsizlik” kararı vererek dosyayı doğru mercie gönderirler. Tarihsel Arka Plan: Mahkeme Görevlerinin Kökeni Görev kavramı, hukuk tarihinin en eski ilkelerinden biridir. Roma Hukuku’ndan itibaren “yetkili yargıç” fikri, adaletin meşruiyetiyle yakından bağlantılı olmuştur. Osmanlı döneminde de kadıların yetki alanları…

Bulmacada Gülüt Ne Demek? Geçmişin İzinden Günümüze Bir Yolculuk Tarihçi Perspektifinden Bir Bakış: Geçmişi Anlamak, Bugünü Daha İyi Kavramak Bir tarihçi olarak, geçmişi anlamadan bugünü kavrayabilmenin mümkün olmadığını sıkça düşünürüm. Geçmişin katmanları, bugünün dünyasında karşılaştığımız kavramların ve geleneklerin kökenine ışık tutar. Günümüzün dilinde yer alan bazı terimler, aslında geçmişin gizli izlerini taşır ve bu izleri keşfetmek, tarihsel bir derinlik kazanmak anlamına gelir. Bugün, “bulmacada gülüt ne demek?” sorusu üzerinden geçmişin izini sürerek, dilin ve toplumsal anlamların nasıl evrildiğini inceleyeceğiz. Gülüt, bulmaca dünyasında yer alan bir terim olarak, geçmişten gelen kelimelerin modern toplumsal yapılarla nasıl ilişkili olduğunu gösteren güzel bir örnektir.…

Dünyada Kaç Çeşit Böcek Var? Bir Hikâyenin İçinde Saklı Gerçek Bazı sorular vardır, çocukken merakla sorarız ama büyüdükçe önemini unuturuz. “Gökyüzünde kaç yıldız var?” gibi… Ya da bugün üzerine konuşacağımız, küçücük ama evren kadar büyük bir soru: “Dünyada kaç çeşit böcek var?” Bu yazıda bu sorunun cevabını sadece rakamlarla değil, bir hikâyeyle birlikte keşfedeceğiz. Çünkü bazen bilgi, ancak kalbe dokunduğunda akılda kalır. Bir Ormanda Başlayan Merak Ormanın kenarında, iki eski dost buluştu. Biri mühendis gibi düşünen, stratejik planların adamı Emir, diğeri doğayla konuşur gibi yaşayan, empatisiyle tanınan Elif. Yıllar sonra bir doğa yürüyüşünde karşılaşmışlardı. Emir’in elinde bir not defteri, Elif’inse…

Arada Bir Nasıl Yazılır? Farklı Bakış Açılarıyla Dilin İncelikleri Bazı kelimeler vardır ki, hem yazarken hem de konuşurken insanı düşündürür. “Arada bir” de bunlardan biri. Kimimiz bunu bitişik yazmak ister, kimimiz ayrı. Peki, bu küçük ifade neden bu kadar çok tartışılıyor? Gelin birlikte “arada bir nasıl yazılır?” sorusuna hem dilbilgisel hem de insan hikâyeleriyle dolu bir bakış atalım. “Arada Bir”in Doğru Yazımı: Dilbilgisel Gerçekler Türk Dil Kurumu’nun (TDK) verilerine göre, “arada bir” ayrı yazılır. Çünkü “arada” kelimesi bir zarf, “bir” ise sayı sıfatı olarak kullanılır. Birlikte anlam olarak “bazen”, “nadiren” ya da “zaman zaman” gibi ifadeleri karşılar. Örnekle açıklayalım: ✅…

Kendi Gıyabında Ne Demek? Toplumsal Yapıların Derinliklerine Yolculuk Toplumları anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, insan davranışlarını şekillendiren etmenlerin ne kadar karmaşık ve birbirine bağlı olduğunu her geçen gün daha iyi kavrıyorum. Toplumsal normlar, kültürel pratikler ve toplumsal yapılar, bireylerin kimliklerini, hareketlerini ve ilişkilerini büyük ölçüde şekillendiriyor. Bu yazıda, “kendi gıyabında” teriminin toplumsal anlamlarını ve bu kavramın gündelik yaşamda nasıl işlediğini, cinsiyet rollerinin, kültürel dinamiklerin ve ilişkisel bağların ışığında inceleyeceğiz. Kendi Gıyabında Ne Demek? “Kendi gıyabında” ifadesi, aslında bir kişinin fiziksel olarak orada bulunmadığı, ancak onun adına bir tartışma, eleştiri ya da bir hareketin yapıldığı durumları tanımlar. Birey, bu durumda doğrudan…