Kategori: Makaleler

EKO testi ne işe yarar? Kalbin selfie’si, nabzın komedi kulübü Kalbinizin sahne aldığı, ultrason dalgalarının yönetmen koltuğuna oturduğu bir şov düşünün: İşte EKO (ekokardiyografi) tam olarak bu! Biri “Romantik komedi isterim” der, diğeri “Belgesel tadında olsun” diye tutturur; kalbiniz ise hepsini aynı anda oynar. Bugün, yüzünüzde bir tebessümle “EKO testi ne işe yarar?” sorusunu, hem bilgilendirici hem de eğlenceli bir tonda konuşalım. EKO: Kalbin ultrasonla çekilmiş yakın planı Ekokardiyografi; kalbin odacıklarını, kapaklarını, kasılma gücünü ve kanın kalp içindeki akışını ultrason ile görüntüleyen, ağrısız ve radyasyon içermeyen bir testtir. Yani röntgen değil; dalga dostu bir paparazzi. Ekranda kalbiniz canlı canlı atarken,…

Börülce Hangi Organa İyi Gelir? Farklı Bakış Açılarıyla Derinlemesine Bir İnceleme Sağlık söz konusu olduğunda, tek bir sorunun bile birçok farklı cevabı olabilir. “Börülce hangi organa iyi gelir?” sorusu da tam olarak böyle bir tartışmayı doğurur. Kimi bu soruya bilimsel verilerle yaklaşır, kimi ise deneyimlerinden yola çıkarak yanıtlar verir. Ben de farklı bakış açılarını seven biri olarak, bugün bu faydalı baklagili hem erkeklerin objektif dünyasından hem de kadınların duygusal ve toplumsal penceresinden ele almak istiyorum. Belki yazının sonunda siz de hangi bakış açısının size daha yakın olduğunu düşünecek, hatta kendi cevabınızı vereceksiniz. Börülce: Besin Değeri Yüksek Doğal Bir Şifa Kaynağı…

En Küçük Organel: Ekonomi Perspektifinden Bir İnceleme Kaynaklar sınırlıdır. Bu basit gerçek, ekonomik düşüncenin temelini oluşturur. İnsanlar, kurumlar ve toplumlar her gün kararlar alırken, sahip oldukları sınırlı kaynakları en verimli şekilde nasıl kullanacaklarını düşünmek zorundadır. Bu bağlamda, her seçim bir fırsat maliyeti doğurur; yani bir seçeneği tercih etmek, başka bir seçeneği reddetmek anlamına gelir. Ekonomistlerin en çok ilgisini çeken meselelerden biri de, mikro düzeydeki etkilerin zamanla makro düzeyde nasıl büyük sonuçlar doğurabileceğidir. Tıpkı ekonominin karmaşıklığı gibi, biyolojik sistemler de birbirine bağlı ve her bir organel, hücrenin ekonomik işleyişinde kritik bir rol oynar. Şimdi, bu biyolojik yapının en küçük birimi olan…

Atatürk Hangi Bu? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Deha’nın Anlamı Giriş: Farklı Pencerelerden Bakmaya Davet Bazı isimler vardır ki, onları anlamak için yalnızca doğdukları topraklara değil, dünyaya da bakmak gerekir. Mustafa Kemal Atatürk, işte o isimlerden biridir. O sadece Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu değil, aynı zamanda 20. yüzyılın siyasi ve toplumsal dönüşümünde derin izler bırakmış bir figürdür. Ama soruyu yeniden ve belki de daha derin bir merakla sormak gerekir: Atatürk hangi “bu”? Yani o, yalnızca bir devlet adamı mıydı? Yoksa fikirleriyle sınırları aşan bir devrimci mi? Cevabı bulmak için hem yerel hem de küresel pencerelerden bakmamız gerekiyor. Yerel Perspektif: Bir Milletin…

Kanser Hangi Kan Testinde Belli Olur? Kültürlerin Ritüellerinde Bedenin Sessiz Anlatısı Bir Antropoloğun Daveti: Kanın Kültürel Dili ve Bedenin Anlamı Her kültür, kendi yaşam döngüsünü anlamlandırmak için bedenle bir diyalog kurar. Kan, bu diyalogun en eski ve en derin sembollerinden biridir. Antropoloji açısından kan, yalnızca biyolojik bir sıvı değil; kimlik, aidiyet ve inanç sistemlerinin damarlarında dolaşan bir sembolik akıştır. Bir antropolog olarak sormak gerekir: “Kanser hangi kan testinde belli olur?” sorusu sadece tıbbi bir merak mıdır, yoksa insanın ölüm ve yaşam arasındaki kültürel müzakeresinin bir yansıması mı? Tıp bize testleri, değerleri, sonuçları anlatır; ama kültür, bu süreci anlamlandırır. Kanserin izini…

Özel Kuvvetler Komutanlığı Kime Bağlı? Toplumsal Dinamikler Işığında Bir Değerlendirme Hayatımızın birçok alanında olduğu gibi, güvenlik ve askeri yapılanmaların da toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet bağlamında ele alınması son derece önemlidir. Çünkü yalnızca askerî yapıların teknik işleyişi değil, bu yapıların toplum üzerindeki etkileri ve toplumun onlara bakışı da geleceğimizin şekillenmesinde belirleyici olur. Özel Kuvvetler Komutanlığı’nın kime bağlı olduğu sorusuna yanıt ararken, meseleyi sadece kurumsal hiyerarşi üzerinden değil, aynı zamanda insan odaklı bir perspektifle tartışmak gerekiyor. Özel Kuvvetler Komutanlığı’nın Bağlılığı ve Kurumsal Yapı Özel Kuvvetler Komutanlığı, Türkiye Cumhuriyeti’nde Genelkurmay Başkanlığı’na bağlı olarak görev yapan seçkin bir askerî birimdir. Genel olarak…

Yolluk ve Harcırah Ne Demek? | Paranın Yolculuğu, Bizim Hikâyemiz! Bu yazı, iş seyahatinde kahve içmeyi bile gider olarak göstermek isteyenlerin kalbini kazanabilir. — Yolluk mu Dediniz? Harcırah mı O Da Ne? Bir sabah işe gidiyorsun, patron seni çağırıyor: “Yarın Ankara’ya toplantıya gidiyorsun.” Senin aklında tek soru: “Benim otobüs biletini kim alıyor?” İşte tam o noktada, hayatımıza iki efsanevi kelime giriyor: Yolluk ve Harcırah. Yolluk, adından da anlaşılacağı üzere, “yola çıkana verilen nimet.” Yani yolculuk masraflarını karşılayan meblağ. Harcırah ise, o yolda geçen zamanın hakkı olarak verilen ek ücret. Özetle, biri seni yola çıkarıyor, diğeri yolda aç kalma diye sana…

Hidrofilik Maddeler Nelerdir? Bir Antropoloğun Gözünden Suya Yakınlık Kültürü Bir antropolog olarak dünyanın dört bir yanındaki kültürlerde suyun sembolik, ritüel ve kimliksel anlamlarını incelediğimde, hidrofilik maddeler yalnızca bilimsel bir kavram olmaktan çok daha fazlası hâline gelir. Suya yakınlık, hem doğada hem de insan kültüründe bir tür “bağ kurma” biçimidir. Tıpkı hidrofilik moleküllerin suyu kendine çekmesi gibi, toplumlar da suyla ve onun temsil ettiği yaşamla sürekli bir etkileşim hâlindedir. Bu yazıda, hidrofilik maddelerin kimyasal özelliklerinden yola çıkarak insan topluluklarının suya dair sembollerini, ritüellerini ve kimliklerini keşfedeceğiz. Bilimin Penceresinden: Hidrofilik Maddeler Nedir? Hidrofilik kelimesi, Yunanca “hydro” (su) ve “philos” (dost, seven) sözcüklerinden…

Hesap cüzdanı almak zorunlu mu? Dijital çağda eski bir alışkanlığın hukuki karşılığı “Hesap cüzdanı”, bankada açtığınız mevduat ya da katılım fonu hesabının hareketlerini fiziki bir defterde gösteren klasik bir belgedir. Mobil bankacılık ve e-ekstrelerin hayatımıza yerleşmesiyle birlikte, pek çok kişi şu soruyu soruyor: Hesap cüzdanı almak gerçekten zorunlu mu? Sorunun yanıtı, tarihsel pratikler ile güncel mevzuatın kesiştiği yerde şekilleniyor. Tarihsel arka plan: defterden ekrana Cumhuriyetin erken dönemlerinden itibaren bankacılıkta hesap hareketlerini müşteriye yazılı ve fiziki olarak göstermek şeffaflık ve ispat amacı taşırdı. Teknoloji kısıtlıyken, işlem satırlarının memur tarafından mühürlenip cüzdana işlenmesi hem banka hem müşteri açısından güven telkin ederdi. 1990’lardan…

Perdahlamak Ne Demek TDK? Bilimsel Merakla Parlatılan Bir Kavram Bilimsel konuların içinde bazen öyle kelimeler çıkar ki karşımıza, kulağa basit gelir ama ardında hem tarih hem de teknik anlamlar taşır. “Perdahlamak” da bunlardan biridir. İlk duyulduğunda “sanki bir şeyi cilalamak gibi” bir izlenim verir ama aslında çok daha fazlasını anlatır. Ben de bu yazıda, “perdahlamak ne demek TDK?” sorusuna yalnızca kelime anlamıyla değil, bilimsel bir lensle yaklaşmak istiyorum. Çünkü bu kelime, sadece bir eylem değil; insanın mükemmelliğe ulaşma arzusunun bir yansımasıdır. — Perdahlamak Ne Demek? TDK’ya Göre Tanım ve Temel Anlam Türk Dil Kurumu (TDK) “perdahlamak” kelimesini şu şekilde tanımlar:…